‘’Ik ben voornamelijk werkzaam op de Oranjekazerne in Schaarsbergen, in de buurt van Arnhem. Daar ondersteun ik bij acties van Defensie. Dat is in de breedste zin van het woord: we trainen en oefenen vaak in voorbereiding op toekomstige gevecht- of oorlogssituaties. Maar ook hier gebeuren ongelukken, of worden mensen ziek. Ik heb daarnaast ook een aantal missies gedraaid, daar verleende ik medische steun aan zowel militairen als burgers die in dat land wonen.’’

Ruben is nog maar zeventien wanneer hij in dienst treedt, en wordt een jaar later al voor het eerst uitgezonden. ‘’Dan moet je snel volwassen worden. Je komt in een wereld terecht die veel Nederlanders nooit zullen ervaren. Je ziet mensen die niets hebben: geen eten, woning, geld of medische middelen.’’ Het zijn ervaringen die hem vormen tot wie hij nu is. ‘’Kijk bij je ouders thuis wordt alles voor je gedaan: wassen, eten, noem maar op. Maar als je op de kazerne slaapt, woon je eigenlijk zelfstandig. Ik was alleen in het weekend nog bij mijn ouders thuis.’’

Van kogels naar verband

Tijdens de eerste negen jaar van zijn diensttijd doet hij weinig met het medische stuk. ‘’Ik zat bij de infanteristen, ook wel zandhazen genoemd. Lopen met mitrailleurs. Daar droom je natuurlijk over als kleine jongen. Maar met de loop der jaren trok het medische aspect me toch meer. Mijn moeder was verpleegkundige, en dat heeft me altijd geboeid. Dat trok me ook heel erg aan. Toen ben ik het medische wereldje gaan onderzoeken, en heb uiteindelijk besloten om binnen Defensie door te leren.’’

‘’De eerste keer reanimeren vergeet je natuurlijk nooit.’’

Op de spoedeisende hulp in Zaandam, waar Ruben ook werkzaam is, moeten er regelmatig reanimaties verricht worden. ‘’De eerste keer reanimeren vergeet je natuurlijk nooit. Dat was op vier mei 2011, tijdens de dodenherdenking op de Dam. Het was vier minuten over acht. De koning stond nog voor het monument toen een toeschouwer een hartstilstand kreeg. Vanuit onze functie als EHBO’er daar hebben wij toen de reanimatie opgepakt. Wettelijk gezien moet er binnen vijftien minuten een ambulance ter plaatse zijn, maar met de drukte was dat die dag niet haalbaar. Gelukkig heeft deze meneer het overleefd, maar ook gezien de setting blijft het je wel bij.’’

Rustig blijven en uitvoeren

Volgens Ruben is het dan ook belangrijk om rustig te blijven. Of er nou veel of weinig mensen om je heen staan. ‘’De handeling om te reanimeren is in principe makkelijk aan te leren. Maar er zijn nog te weinig mensen die weten hoe het moet. Het is gewoon prima te doen om het in een les van een paar uurtjes onder de knie te krijgen. De kans van overleven wordt gewoon een stuk groter als meer mensen de reanimatie kunnen uitvoeren. En dat is de voornaamste reden waarom ik met mijn eigen organisatie R.E.D.T. trainingen geef. Maar op dit moment is het meer een bijbaan hoor.’’ 

Dat neemt niet weg dat de organisatie hard aan het groeien is. ‘’Mijn hoofdtaken liggen natuurlijk bij Defensie en het ziekenhuis. Maar R.E.D.T. wordt wel steeds groter. We doen eigenlijk vrij weinig acquisitie. Maar mensen zoeken ons gewoon op, en komen ook terug omdat ze het fijn vinden om les te krijgen van mij. Dus ga ik er maar vanuit dat de lessen goed zijn. Qua toekomstplannen ligt alles open. Zo hebben we meegewerkt aan Kamp van Koningsbrugge, en er komen steeds meer aanvragen voor tv programma’s. Dat gaat trouwens verder dan alleen reanimeren: dat gaat ook over handelen bij een auto-ongeluk of een terroristische aanslag. Ik geef les vanuit de ervaring en praktijk, niet alleen uit een boekje. En ik denk dat mensen dat heel fijn vinden.’’

‘’Wat ik tijdens de training altijd aangeef is dat de persoon in principe dood is.’’

Een van de meest voorkomende fouten die hij ziet bij het geven van reanimatie is het niet goed uitvoeren van borstcompressie. ‘’De borstkas induwen blijkt vaak lastig. Veel cursisten gaan niet diep genoeg. Het is ook best een pittige handeling om te doen. Op een pop tijdens de training valt het vaak nog wel mee. Maar doe je het op een lichaam, dan doet het soms ook psychisch iets met je. Wat ik tijdens de training altijd aangeef is dat de persoon in principe dood is. Maar ook dat je die gedachte moet uitschakelen. Want als je niet in actie komt blijft hij of zij zeker dood.’’

Reanimatietrainingen op maat

Als trainer en partner van de Nationale Zorgreserve moet Ruben tijdens de reanimatietrainingen voor zorgreservisten een goede middenweg vinden. ‘’Wat je ziet is dat alle facetten van de zorg langskomen: van artsen en dokters, tot verpleging en thuiszorg. Het niveau is erg verschillend, daarom kijk ik altijd uit dat ik niet te veel medische termen en anatomie bespreek. Dat is ook helemaal niet relevant voor het geven van een reanimatie. Het belangrijkste is dat je de basishandelingen goed uitvoert. Maar soms geef ik een training voor zes dokters, en dan is het voor mij ook weer een uitdaging om ze te prikkelen. Wat me vooral opvalt is dat iedereen ontzettend gemotiveerd is. Zorgreservisten doen altijd heel aandachtig mee, en dat is voor mij als instructeur gewoon fijn om mee samen te werken. Dat is anders dan wanneer ik bij een of ander bedrijf kom, die van hun baas verplicht een cursus moeten volgen.’’ 

‘’Zorgreservisten doen altijd heel aandachtig mee.’’

Met Covid nog in het achterhoofd is Ruben blij met de opzet van de Nationale Zorgreserve. ‘’Het tekort in de zorg wordt alleen maar meer de komende jaren. Daarom is het goed om zo’n poule van zorgprofessionals achter de hand te hebben. Die ook een beetje op niveau blijven natuurlijk. Tegen twijfelaars zou ik willen zeggen: verdiep je een beetje in wat de Nationale Zorgreserve is, en of het bij je past. En past het bij je? Ga dan het gesprek aan. Want je moet helemaal niks, er zitten niet echt verplichtingen aan. Wat dat betreft is het allemaal best vrijblijvend. Uiteindelijk doe je dingen die je leuk vindt, wanneer het jou uitkomt. En niet geheel onbelangrijk: het is ook nog eens ontzettend betekenisvol voor de gezondheidszorg en de maatschappij.''

Wil je meer weten over de mogelijkheden om ingezet te worden als zorgreservist? Neem contact op via community@nationalezorgreserve.nl. Dan kijken we samen hoe jij jouw kwaliteiten en ervaring in kunt zetten ter ondersteuning van zorgprofessionals.