In 1989 haalde Annette van Wijnen haar diploma verpleegkunde in het Gorinchemse Beatrixziekenhuis. Nu draait ze er ochtenddiensten als zorgreservist. Wat er in die tussenliggende jaren is gebeurd? ‘Het leven’, zegt ze zelf. Annette werd verliefd op een binnenschipper en samen voeren ze jarenlang met hun twee kinderen over de Europese rivieren. Toen het gezin voet aan wal zette ging Annette aan de slag op de communicatieafdeling van de gemeente Vijfheerenlanden. Werk, gezin en mantelzorg, ze had er al die tijd haar handen vol aan.

‘Ik kan vast toch niets toevoegen, was mijn eerste gedachte.’

Tot die winter van 2021, toen Nederland zich wederom geconfronteerd zag met lockdowns en de druk op de zorg toeneemt. In haar huis in Meerkerk bladert Annette dan langs een artikel over zorgreservisten. Heb je ooit in de zorg gezeten? Dan kun je komen helpen, leest ze. ‘In eerste instantie drukte ik het idee nog een beetje weg’, zegt Annette nu. ‘Ik kan vast toch niets toevoegen, was mijn eerste gedachte.’ Maar dan verschuift er iets. ‘Ik heb toch ook mijn vader verzorgd? En bedden opschudden en verschonen doe ik thuis ook. Er is vast wel iets dat ik kan betekenen. Dus trok ik de stoute schoenen aan en belde met de Nationale Zorgreserve. Nou, een week later draaide ik mijn eerste dienst.’

Kan ik het nog wel?

Inmiddels ondersteunt ze alweer bijna een jaar bij de ochtenddiensten. ‘Dan kom ik twee uur langs tijdens de piekbelasting; het moment dat mensen uit bed moeten worden gehaald en worden gewassen. Toen ik vorig jaar in december begon was de crisis groter en de nood hoog en toen hielp ik ook in de avonden. Maar dat is juist het fijne van dit systeem, je geeft zelf aan wanneer je tijd en ruimte hebt. Het is dus heel flexibel en dat is ideaal als je er nog werk naast doet zoals ik. Nu de coronagevallen weer toenemen merk je ook direct aan de collega’s dat de druk groeit en dat ze heel blij zijn met ons reservisten.’

Je moet ook gewoon durven vragen hoor, dat begrijpen de collega’s best.’

Helpen met opstaan, wassen en aankleden dus. Maar ook bij dagelijkse controles zoals temperaturen en de bloeddrukmetingen ondersteunt Annette. Dat ze daarbij kon opstarten op de plek waar ze ooit studeerde was wel geruststellend. ‘Natuurlijk was het even spannend aan het begin. Kan ik het nog wel? Vragen ze me straks dingen die ik niet weet?’ In drieëndertig jaar is er natuurlijk veel veranderd in de zorg. En soms weet ze het even niet: ‘Zoals op mijn eerste dag, toen zei een collega; ‘’doe jij de washandjes in de magnetron’’. Waar heeft ze het over?, dacht ik. Maar waar wij vroeger met waskom en handdoek wasten, gebeurt dat nu met washandjes die in een plastic zakje worden opgewarmd. Nou, prima, dan weet ik dat nu ook. Je moet ook gewoon durven vragen hoor, dat begrijpen de collega’s best.’

Energie en extra aandacht

Ontzettend blij is ze, dat ze de sprong heeft gewaagd en nu weer aan het bed staat. Met de kinderen uit huis en een man die nog altijd vaart, was het af en toe wel erg stil in huize Van Wijnen. ‘Toen we vorige winter ook weer thuis moesten werken en elkaar alleen maar online zagen, vond ik dat helemaal niets.’ Sociaal als ze is, miste ze het contact met anderen enorm. ‘Zo bezien heeft het werk als zorgreservist mij echt de winter door geholpen. En ook nu geniet ik ervan. Ja, het is extra werk, maar zo ervaar ik het niet. De zorguren geven me juist energie!’

'Ze vroeg of ik morgen weer kwam. Daar doe je het toch voor.’

Wat haar daarbij motiveert is dat de functie van zorgreservist ruimte biedt om af en toe wat extra tijd voor patiënten te nemen. Tijd die het vaste personeel van het ziekenhuis nu eenmaal niet altijd heeft. ‘Dan kijk ik bijvoorbeeld wat er aan verzorgingsproducten in een toilettas zit en dan neem ik daar de tijd mee. Samen rustig zitten, smeren, verzorgen; veel patiënten vinden dat heel fijn! Of ik vraag, wat zullen we doen vandaag? Zal ik de washandjes opwarmen in de magnetron of pakken we toch een kom en handdoek? Nou, laatst maakte ik een vrouw daar heel erg blij mee. Eindelijk weer even wassen met water, heerlijk. Ze vroeg of ik morgen weer kwam. Daar doe je het toch voor.’

Je kan altijd wel iets doen

Voor mensen die zelf ook ooit in de zorg hebben gewerkt maar twijfelen of ze nog wel ‘goed genoeg’ zijn om te komen helpen, heeft Annette nog wel wat advies. ‘Ga in ieder geval het gesprek aan, zeg ik. Gewoon opbellen. Mensen zijn geneigd om vooral te denken aan wat ze niet kunnen. Maar er zijn altijd dingen die je wel kan doen. Draai het dus om: denk aan de patiënten en verpleegkundigen – die zijn vaak heel er blij met de extra handen. “Mooi, wij hebben weer een paar zorgreservisten op de afdeling vandaag’’, hoor ik dan. Nou, als je patiënten en collega’s zo kan helpen, dan word je zelf toch ook blij? Dat is gewoon goud!’

Fotografie door: Annemieke van der Togt

Wil je meer weten over de mogelijkheden om ingezet te worden als zorgreservist? Neem contact op via community@nationalezorgreserve.nl. Dan kijken we samen hoe jij jouw kwaliteiten en ervaring in kunt zetten ter ondersteuning van zorgprofessionals.