Als je haar ziet en spreekt, kun je je haast niet voorstellen dat Marga de Jong al een aantal jaren met pensioen is. De energie en het enthousiasme spatten eraf, en ook fysiek is ze sterk. “Ik dank God op mijn blote knieën dat ik gezegend ben met zo’n sterk gestel. Dat is niet iedereen gegeven; ik ben er iedere dag weer dankbaar voor.”

Marga’s zorgachtergrond begint als ze in 1973 haar diploma behaalt als Verpleegkundige A in het voormalige Snouck van Loosenziekenhuis in Enkhuizen. Daar is ze blijven werken tot dat niet meer te combineren viel met het werk van haar man en het hebben van een gezin. Marga verhuist met het gezin vanuit Hoorn naar de Achterhoek en maakt de overstap naar een carrière in het maatschappelijk domein.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan: in 2001 keert ze terug in de zorg, eerst in een verpleeghuis in Winterswijk, daarna terug op het oude honk in Hoorn bij Omring. In die tijd heeft ze vele facetten van het zorgvak gezien en diverse functies uitgeoefend; van eerstverantwoordelijk verpleegkundige tot en met ergocoach. Na haar pensionering in 2017 heeft ze met veel plezier nog twee jaar doorgewerkt, “en toen was het voorlopig welletjes”.

Als het erop aan komt

Al snel na de uitbraak van de coronacrisis wordt het voor Marga schrijnend duidelijk dat er roofbouw op de zorg wordt gepleegd. Oud-collega’s van Omring die bij haar op visite komen, zien er oververmoeid en uitgeblust uit, “ze trokken het gewoon niet meer”, aldus Marga. “En dat gold ook voor de cliënten, die kregen minder zorg en aandacht.”

Marga kan het niet langer aanzien en meldt zich bij de Nationale Zorgreserve aan als zorgreservist. Ze wil van betekenis zijn en het concept van de Nationale Zorgreserve spreekt haar aan: inspringen in de zorg in tijden van crisis, niet als vaste baan, maar als tijdelijke ondersteuning. “Of je nu nét uit de zorg vertrokken bent of al langer geleden: je hebt je diploma en je werkervaring, en je houdt altijd je klinische blik; je weet wat er moet gebeuren als het erop aan komt.”

Via haar oud-collega’s attendeert ze de Omring op de mogelijkheid van ondersteuning door  de Nationale Zorgreserve. Daarnaast belt ze naar aanleiding van berichten in de media ook met de recruiter van Wilgaerden, en brengt hem in verbinding met de Nationale Zorgreserve om versterking aan te vragen. Zodat het personeel ontlast kan worden en de zorg aan de cliënten gewaarborgd blijft.

Als zorgreservist naar Wilgaerden

Wilgaerden plaatst tijdens crisistijd een hulpvraag via de online community van de Nationale Zorgreserve. Marga reageert meteen en springt 5 maanden lang 4 uur per week in als zorgreservist om de ergste nood te lenigen en cliënten te verzorgen.

“Ik werd met open armen ontvangen en heb er met heel veel plezier gewerkt, samen met fijne collega’s en dito cliënten. Vanaf het begin heb ik duidelijk gemaakt dat ik als zorgreservist - ook al heb ik mijn BIG registratie nog - geen eindverantwoordelijkheid draag, maar aanvullende werkzaamheden verricht. Het eigen personeel blijft eerstverantwoordelijk.”

Zowel tijdens haar periode als zorgreservist als na afloop hebben Marga en Yolanda Velthuis, recruiter bij Wilgaerden, contact met elkaar gehouden over haar inzet en eventueel bijgestuurd waar dat nodig was.

Vreemde ogen dwingen

De inzet van zorgreservisten bij Wilgaerde heeft nog een ander bijkomend voordeel. Als iemand van buiten zoals Marga - met haar geoefende oog en brede werkervaring - meekijkt, kunnen sommige vaste routines met weinig moeite verbeterd worden.

“Bij Wilgaerden bleek dat ADL en medicatie via een app geregeld zijn. Als zorgreservist had ik daar geen toegang toe. Dat gold ook voor andere flexwerkers, waardoor het werk soms onnodig lang opgehouden werd tot er een eigen verpleegkundige aanwezig was. Inmiddels wordt geregeld dat – mits bevoegd en bekwaam – ook flexwerkers gebruik kunnen maken van de app.”

Een ander punt betreft de voorraad beschermende middelen; vanuit Omring was Marga gewend aan een ‘ijzeren voorraad’ die zeer gestructureerd op orde werd gehouden, binnen Wilgaerden gebeurde dat meer op ad hoc basis. “Bij Omring hebben we destijds door schade en schande geleerd hoe belangrijk het is om zo’n voorraad te hebben, die les wilde ik Wilgaerden besparen.”

Wat is crisis?

Terugkijkend naar wat haar verder is opgevallen, vertelt Marga: “Het begrip ‘crisis’ is niet zo’n eenduidig begrip. Er was bij Wilgaerden sprake van een acuut probleem door corona, maar daarnaast speelt er – zoals elders in de zorg – ook een personeelstekort”, aldus Marga.

“De Nationale Zorgreserve biedt ondersteuning in tijden van crisis, en is niet bedoeld om personeelstekorten op te vangen. Voor mij is dat onderscheid niet altijd helder, laat staan voor een collega op de werkvloer of een cliënt. Ik hoop dat we daar met elkaar helderheid in kunnen krijgen.”

De kracht van Marga is de kracht van de NZR

Marga heeft in haar werkzame leven in de zorg bij verschillende organisaties en in diverse functies gewerkt. Dat maakt dat ze de lessen die ze bij de één heeft geleerd, meeneemt naar de ander. Dat geldt niet alleen voor Marga, maar ook voor andere zorgreservisten: het zijn stuk voor stuk professionals die, ook al dragen ze geen eindverantwoordelijkheid (meer) als zorgreservist, een brede werk- en levenservaring meebrengen. Als zorgorganisatie krijg je die er gratis bij.

Bij Wilgaerden hebben in totaal vier zorgreservisten gewerkt. In de regio nemen zorgorganisaties en de Nationale Zorgreserve nu het initiatief om samen te onderzoeken hoe ze zich kunnen voorbereiden op een volgende crisis, en hoe ze elkaar daarin kunnen helpen.

Marga is inmiddels ambassadeur bij de Nationale Zorgreserve, en maakt zich er op die manier hard voor om meer zorgorganisaties in haar regio te vertellen wat de Nationale Zorgreserve voor hen kan betekenen.

Daarnaast denkt ze samen met andere zorgreservisten na over manieren waarop zorgreservisten ‘bevoegd en bekwaam’ kunnen blijven, niet alleen door opleiding, maar juist ook in de praktijk.

Wil je weten wat het is om zorgreservist te zijn en hoe je dat kunt worden?  Of wil je weten wat de Nationale Zorgreserve voor je zorgorganisatie kan betekenen? Neem via community@nationalezorgreserve.nl contact met ons op.